Công nghệ sấy đông khô là gì? Quy trình hoạt động của máy sấy đông khô

Điều gì làm cho phương pháp sấy đông khô trở thành công nghệ tiên tiến và hiệu quả nhất trong việc bảo quản thực phẩm? Bài viết này sẽ giới thiệu về phương pháp sấy đông khô, ưu điểm và ứng dụng của nó trong ngành công nghiệp thực phẩm. 

Định nghĩa công nghệ sấy đông khô

Sấy đông khô hay còn gọi là lyophilization, sấy đông chân không, cũng chính là sấy thăng hoa, là một phương pháp bảo quản thực phẩm bằng cách loại bỏ hầu hết nước trong thực phẩm mà không làm hỏng cấu trúc và thành phần dinh dưỡng của nó. Quá trình này bao gồm ba giai đoạn chính: đông lạnh, sấy khô và sấy hấp. Trong đó, giai đoạn sấy khô là giai đoạn quan trọng nhất, trong đó nước được chuyển từ trạng thái rắn trực tiếp sang hơi mà không đi qua trạng thái lỏng.

Phương pháp sấy đông khô hiệu quả với các loại nguyên liệu khó sấy hoặc dễ hỏng. 

Ưu điểm của phương pháp sấy đông khô

Bảo quản chất lượng thực phẩm: Phương pháp sấy đông khô giúp bảo quản nguyên vẹn cấu trúc và thành phần dinh dưỡng của thực phẩm, do đó, giữ cho thực phẩm giữ nguyên hương vị, mùi vị, màu sắc và chất lượng tổng thể.

Kéo dài thời gian bảo quản: Sau khi sấy đông khô, thực phẩm có thể được bảo quản trong thời gian dài mà không cần sử dụng chất bảo quản hóa học, giúp tăng tuổi thọ của sản phẩm và giảm lượng thực phẩm lãng phí.

Giữ lại hàm lượng dinh dưỡng: So với các phương pháp bảo quản khác như đông lạnh, sấy đông khô giữ lại hàm lượng dinh dưỡng tốt hơn, giúp thực phẩm trở nên hấp dẫn và bổ dưỡng hơn.

Tiết kiệm không gian và trọng lượng: Quá trình sấy đông khô giảm thiểu lượng nước trong thực phẩm, giúp giảm trọng lượng và kích thước của sản phẩm, tiết kiệm không gian lưu trữ và vận chuyển.

An toàn hơn cho vận chuyển: Thực phẩm sấy đông khô ít dễ bị tổn thương trong quá trình vận chuyển do đã loại bỏ phần lớn nước.

Không cần sử dụng chất bảo quản hóa học: Do quá trình sấy đông khô giảm lượng nước, nên không cần sử dụng chất bảo quản hóa học như đối với một số phương pháp bảo quản khác.

Ứng dụng của phương pháp sấy đông khô trong ngành công nghiệp thực phẩm

Thực phẩm ăn liền và đồ uống: Thực phẩm như mì ăn liền, cà phê đóng gói, trái cây sấy khô, sữa bột đông khô, … đều được sản xuất và bảo quản bằng phương pháp sấy đông khô.

Dược phẩm: Nhiều loại thuốc dạng viên, huyết tương đông khô, vaccine được sản xuất và bảo quản bằng phương pháp sấy đông khô để bảo đảm tính ổn định và hiệu quả.

Thực phẩm đông lạnh: Một số thực phẩm đông lạnh như hải sản đông lạnh, thịt đông lạnh cũng được trước đó sấy khô trước khi đông lạnh, giúp giữ nguyên chất lượng và hương vị.

Sản phẩm sữa: Sữa bột đông khô được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp sữa, giúp tăng cường khả năng bảo quản và vận chuyển.

Tuy nhiên máy sấy đông khô có giá thành đắt đỏ và sản lượng mỗi mẻ sấy không lớn

Quy trình sấy thực phẩm của máy sấy đông khô

Quy trình sấy thực phẩm bằng máy sấy đông khô là một quá trình phức tạp và chặt chẽ, bao gồm các bước chính sau:

1. Chuẩn bị thực phẩm
Trước khi bắt đầu quá trình sấy, thực phẩm cần được chuẩn bị và xử lý trước. Các bước này bao gồm rửa sạch, loại bỏ các thành phần không mong muốn hoặc lõi, cắt thành kích thước phù hợp để đảm bảo thời gian sấy đồng đều và hiệu quả.

2. Đông lạnh
Bước đầu tiên trong quy trình sấy đông khô là đông lạnh thực phẩm. Thực phẩm được đặt trong ngăn đông lạnh của máy sấy đông khô, nơi nhiệt độ được giảm xuống rất thấp, thường dưới 0 độ C. Quá trình đông lạnh giúp làm đông kết nước trong thực phẩm, chuẩn bị cho giai đoạn sấy khô sau đó.

3. Sấy khô (sơ cấp)
Khi thực phẩm đã được đông lạnh, giai đoạn sấy khô bắt đầu. Thực phẩm được đặt trong ngăn sấy của máy, nơi nhiệt độ tăng lên và áp suất giảm, làm cho nước trong thực phẩm chuyển trực tiếp từ trạng thái rắn sang hơi mà không đi qua trạng thái lỏng. Quá trình này giúp loại bỏ lượng nước lớn trong thực phẩm mà không làm hỏng cấu trúc và thành phần dinh dưỡng của nó.

4. Sấy hấp (thứ cấp)
Sau khi hoàn tất giai đoạn sấy khô, thực phẩm tiếp tục vào giai đoạn sấy hấp. Giai đoạn này dùng để chuyển hóa nước đã bị đông kết thành hơi và loại bỏ nó hoàn toàn khỏi thực phẩm. Nhiệt độ và áp suất được điều chỉnh sao cho nước có thể bay hơi mà không làm hỏng cấu trúc của thực phẩm.

5. Kết thúc quá trình sấy
Sau khi hoàn tất cả các giai đoạn sấy khô và sấy hấp, quá trình sấy thực phẩm bằng máy sấy đông khô được coi là kết thúc. Thực phẩm đã qua xử lý đạt được mức độ ẩm rất thấp, giúp giữ cho thực phẩm bền vững và ổn định trong quá trình lưu trữ và vận chuyển.

6. Đóng gói và lưu trữ
Sau khi hoàn thành quá trình sấy, thực phẩm được đóng gói chặt chẽ để tránh sự tiếp xúc với không khí và nước, từ đó đảm bảo tính ổn định và chất lượng của sản phẩm. Thực phẩm sấy đông khô có thể được lưu trữ trong thời gian dài ở điều kiện bình thường mà không cần đến ngăn đông lạnh.

Phương pháp sấy đông khô đã chứng minh là một trong những công nghệ bảo quản thực phẩm tiên tiến nhất và hiệu quả nhất. Từ việc giữ lại chất lượng thực phẩm và dinh dưỡng, kéo dài thời gian bảo quản, đến việc tiết kiệm không gian và trọng lượng, phương pháp này đáng được khám phá và áp dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm và dược phẩm. Việc sử dụng phương pháp sấy đông khô cũng hỗ trợ trong việc giảm lượng thực phẩm lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất, đồng thời đảm bảo an toàn và chất lượng cho người tiêu dùng.

Trong khi máy sấy lạnh cùng công dụng mà giá thành hợp lý, công suất sấy lớn và cực kỳ tiết kiệm điện năng

Tuy nhiên, máy sấy đông khô có nhược điểm là đắt đỏ, sản lượng mỗi một lần sấy không lớn, không đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp khi cần tăng năng suất và tiết kiệm thời gian, hiệu quả sấy.

Vì vậy, người dùng có thể cân nhắc sang máy sấy lạnh – cũng là công nghệ sấy chất lượng cao, đáp ứng được nhu cầu sấy “khó tính” của nhiều loại nguyên liệu khác nhau.

Để biết thêm chi tiết về máy sấy lạnh SASAKI, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline: 0968 723 079

SASAKI